O vixésimo cuarto fragmento do diario de Senlúa Arraiana

O pasadizo das mouras

Un chanzo tras outro fumos baixando ás profundidades do pasadizo das mouras. O fragor do crepitar das lapas apremiaba a nosa marcha e soslaiaba as queixas dos nosos xeonllos naquel interminable viacrucis. 

Chanzo tras chanzo adentrábamonos na garganta do averno. Milleiros de miradas baleiras eran testemuñas da nosa peregrinación. Os craneos clavados entre os saintes das pedras facían aínda máis xélido aquel lobrego corredor da morte.

Sólo ao remate daquela escada infernal deixamos atrás as catacumbas. O treito de paredes desnudas era máis angosto e o meu corazón encolleuse no silencio.  Chegamos a un ensanchamento do pasadizo e a Portela indicounos que faciamos un alto para descansar. O murmurio das escorrentías subterraneas sentíase neste recodo, parecían voces falando entre si nun diálogo eterno.

Recosteime buscando acomodo para recuperame do esforzo, pero a vista do teito foi tan arrepiante que quedeime envarada. As tenues luces das nosas linternas cobraban vida enriba das nosas cabezas formando unha danza de espectros. As mouras viñan a buscarme. 

-Non asustarvos -dixo Malandrea-, é unha veta de ópalos a que fai iso no ar. As iniciais exclamacións de alivio remataron nunha gargallada xeral. Ate algún atreveuse a imitar voces de ultratumba dando máis pábulo as risotadas. Coa serenidade recobrada fíxoseme máis doado o resto do camiño, incluso animeime a participar nalgunha das conversas que prenderon ao retomar a marcha. 

Detrás miña ían unha bióloga e un matemático debatindo sobre a necesidade de que as persoas que conforman un pobo estén formadas e informadas. Definían como masas superfluas á xente indiferente coa gobernanza do seu país. Para eles canto máis numerosa e inconexa era a poboación maior risco de que se conformaran o que eles definían “as masas superfluas” como grupo maioritario. A aparente perenne apatía destas masas, informes ideoloxicamente, pode tornarse nun virulento fanatismo se alguén se erixe como o seu mesias. Xurde entón entre eles unha solidariedade negativa, nova e aterradora. A súa fascinación polas conviccións intransixentes medra canto máis son estas contrarias e refutadas pola razón establecida. Aceptan sen recelo o control arbitrario e a dominación homicida incluso cando é a súa sangue a que escorrega pola picota. 

-Non creo que a vacina contra o totalitarismo sexa simplemente aumentar o nivel educativo da poboación -entrometinme na conversa-. O populacho que sustenta a Arevaléfica e sobre o que se edifucou a Colmea non é unha masa ignorante. As masas superfluas das que falades se forman cando se relega a súa voz a absoluta irrelevancia desafectándolas de toda implicación na gobernanza do ben común. 

Lonxe de onfenderse pola miña intromisión, acaloraron a conversa ao ter un terceiro en discordia. A bióloga sostenía que a característica principal das masas non era a brutalidade, esta deveñe, senon o seu aillamento social e a súa incapacidade para relacionarse normalmente. Por iso o nacionalismo tribal non os satisface e nos momentos de maior desamparado engrosan as filas do nacionalismo violento e fanático que lles propoña algún mesias. O matemático abundou na maleabilidade dunha sociedade atomizada. Na totalitaria Colmea, cando se instauro o réxime do terror, as persoas evitaron o contacto íntimo entre si para impedir ser delatadas polo máis mínimo desliz, pero sobre todo para non verse arrastradas á picota pola caída en desgraza dalgún amigo. A inhabilidade social e a incompetencia política propia da masa superflua converteuse en garantía de supervivencia. 

-Si, tedes razón -aseverei-, pero non concordo co determinismo que asoma en toda o que decides. Seica non é evitable a desafección desas persoas dotándonos dunha organización horizontal e inclusiva? E o máis crucial, acaso non poderemos recuperar a toda a xente entelarañada na Colmea? Que facemos con eles cando derrotemos a Arevaléfica?

-Irrecuperables. Poderás cortar todas as mans que empuñan o látigo na Colmea, que a poboación non responderá ate que alguén encarne a súa fanática obsesión -soltoume a bióloga mentres o matemático asentía ostentosamente coa cabeza-. Levarán o terror no seus corpos e os seus fillos se criarán con ese ascendiente. 

-Non facemos unha guerra para que todo siga igual -rebeleime alporizada-. Igual estades no bando equivocado -espeteilles e afasteime deles torcendo o xesto. 

En seguida decateime do inxusto da miña acusación e do infantil da miña reacción. Por moi presuntuosos que me resultasen, levaban resistindo e loitando contra a Colmea desde o inicio dos progromos e as persecucións. Achegueime de novo a eles para desculparme polo meu comportamento, pero eles adiantáronseme:

-Non nos fagas caso, Senlúa. Ti tes razón. Debemos ter esperanza nunha rexeneración da humanidade, pero levamos tantas decepcións -falou primeiro Zorostra. 

-Estabamos os dous co teu pai o día que o levaron. Nunca creimos que foran capaces e con el só deron o pistoletazo de saída -continuo o matemático-. Os teus pais eran unha luz no camiño para todos e para Zorostra máis eu ademais eran uns amigos a quen añoramos moito. 

Non dixen nada, limiteime a fundirme nun emocionado abrazo con eles. Debía ter presente que a maioría dos que nos acompañaban coñecían mellor a meu pai ca min. Todos devecían por reencontrarse coa miña nai e os vellos arraianos, moitos deles oriundos de Tameiga e compañeiros de fatigas. No Alto de Puxeiros foi un dos lugares da Galiza onde máis supervivintes se rexistraron trás a hecatombe. Aquel monte polo que tanto loitaron devolveulles o favor manténdolos ao socaire da destrucción. 

Da cabeceira da columna chegaron voces de alborozo. O pasadizo das mouras dábanos acougo a través dunha estreita fenda na rocha pola que fumos saíndo. Fóra, o sol comezaba a gañar o mediodía. En silencio e quedas reconfortábamonos coa quentura do baño de luz mentres enchíamos os nosos pulmóns co aire puro da montaña. 

Só restaba unha corta caminata ate o punto de encontro cos vehículos nunha antiga estrada secundaria que hecatombe non deixara intransitable de todo. 

Romperon a miña abstracción as gargalladas dun home alto e desgarbado como poucos e unha rapariga que ben podería ser a súa filla. Rían como se non houbera máis mundo allende da súa delicia. Xogaban aos oxímorons e certamente o desgarbado tiña unha graza innata para maridar palabras contradictorias. Cantas veces tiña retado a miña nai a ese mesmo xogo. Como añoraba a miña nai. Que lonxe queda a Senlúa que partiu da Raia do oeste. Apenas pasaron uns meses, pero non me extrañaría se a miña xente non me recoñecera. Eu mesma dubido ante o meu reflexo. 

Achegueime até a bulliciosa parella. Devecía por participar no xogo, mais limiteime a escoitar e non romper así o vínculo entre eles. 

-Andas con graciosa torpeza, mi señora, para ter unha cabeza tan chea de baleiros -o desgarbado facía, una vez máis, as ledicias da rapariga. 

A nena intentou concentrarse para dar a réplica que prolongara o xogo:

-Imos nun viaxe a ningun sitio. Avanzamos cara atrás adentrándonos no mesmo claroscuro do que prentendíamos saír. Esta tragicomedia é un segredo a voces. 

Na súa docta ignorancia a rapariga oficiara de aprendiz de arúspice. O desgarbado detívose ante o mal augurio e case doume de bruces con el. Advertiron a miña presenza e un silencio atronador envolveunos. Cruzamos uns sorrisos insidiosos buscando retroceder no tempo, pero o mal estaba feito, o inconsciente oráculo levará a pesadumbre aos nosos ledos corazóns. 

Benvidas ao despiadado país das marabillas.