O último guerrilleiro
O Quico é unha desas persoas coas que ás veces a vida te premia dándoche a posibilidade de coñecer, un auténtico heroe. El é un home do Bierzo, de case 100 anos de idade, naceu en 1925, e foi guerrilleiro na España de Franco, combatente contra a barbarie monstruosa do nacional catolicismo español. Quico amósase moi orgulloso de ter compartido camiño con aqueles guerrilleiros e guerrilleiras que en realidade eran mozos e mozas de nobre ideais que deron o mellor de si mesmos, incluso as súas vidas e a súa liberdade,para loitar contra a barbarie e contra os bárbaros. El veu presentar o seu último libro a Redondela e nós non perdemos a oportunidade de conversar con Quico, o último guerrilleiro.
“Nin a lei de amnistía nin as de memoria histórica resolveron o problema de base: a falta de alicerces da democracia española”
Ves a Redondela a presentar o libro que escribiches coa túa filla verdade?
Si, é unha parte do meu espazo vital : a loita pola democracia. A miña filla naceu en Francia pero pronto comezou a estudar e traballar sobre o movemento guerrilleiro, de feito a súa tese doutoral versa sobre este tema.
O que imos ver no libro é a túa vida?
Si, é a miña vida .É a miña memoria vital sobre a loita pola liberdade e a democracia.
E que nos podemos encontrar cando o leamos?
É un relato que describe como eu vou adquirindo conciencia política e como me incorporo á guerrilla. Pero sobre todo o que eu trato de transmitir para que o coñezan as novas xeración é o profundo civismo e conciencia democrática que tiña aquela oposición ao franquismo.
A guerrilla foi unha reacción humana lóxica fronte á barbarie que era a ditadura franquista. A guerrilla podía ser militar pero non tiña carácter militar senón que tiña unha natureza social e política. Alí era todo solidariedade e fraternidade. A nosa organización social era un modelo de sociedade moito máis xusto e nobre que a propia sociedade española.
Que tal anda de memoria histórica este goberno “ máis progresista da historia”?
Eu o que penso é que estamos aínda a pagar as consecuencias dunha transición na que non houbo a necesaria ruptura senón continuidade, co que os que tiñan o poder seguiron e seguen a manter a hexemonía.
Cando te metiches na guerrilla?
Cando tiña 9 anos. Eu nacín no 1925 e xa vivín a revolución de Asturias pois os meus pais estiveran implicados naquel proceso e eu, sendo neno, observaba e quedoume gravado no máis profundo da alma. Cando chega a Fronte Popular hai unha ilusión enorme e un entusiasmo xeneralizado porque parecía que España superaba o período reaccionario e iniciaba un camiño de luz, esperanza , liberdade e xustiza social. Pero, por desgraza, chega o golpe de estado e o que trae consigo é a represión , a morte e a barbarie
A guerrilla foi unha forza de resistencia armada á barbarie do franquismo. Eu impliqueime nela xunto con varios familiares, amigos e veciños.
Cando se produce o golpe de estado por que a República non armou ao pobo?
Eu daquela era un neno e non tiña capacidade para analizalo, o que penso agora é que a Republica tampouco é que fose a panacea revolucionaria. Era a burguesía española quen a sustentaba e se cadra case tiñan máis medo ao movemento obreiro que ao fascismo.
Como era aquela guerrilla?
Había grupos en Galicia, Asturias e El Bierzo. Intentouse un acordo estrutural para acumular forzas pero non foi posible, as diferencias políticas e estruturais fixeron imposible o acordo.
A ti chegáronte a capturar?
Non, nunca.
Pero estiveches no exilio?
Si, o grupo no que eu saín foi o último que abandonou a loita na provincia de León. Quedou un grupo en Ourense que o deixou, e marchou ao exilio, un ano máis tarde. Co exilio español non todos os pobos foron iguais, quixera destacar a solidariedade profunda que en liñas xerais si amosou o pobo francés.
Para o réxime erades “ bandoleiros”?
Si, seino pero iso era cara ao exterior. O que intentaba transmitir o réxime era que aquí non existía disidencia política camuflando os episodios de loita política como meros actos de bandoleirismo.
Que opinas da lei de amnistía?
O seu obxecto era deixar impune o réxime franquista. Cando desde unha perspectiva ética o desexable sería xudicializar non só ás persoas que participaron del reprimindo aos verdadeiros demócratas, senón tamén ao propio réxime como responsable da negación da democracia en España. Nin a lei de amnistía nin as leis de memoria histórica resolven o problema fundamental que é a falta de alicerces da democracia española.
Carrillo foi un traidor?
Tivo as súas luces e as súas sombras. O que é innegable é que foi un loitador sen reservas contra o franquismo.
Falemos de actualidade. Como analizas a guerra en Ucraína?
Putin non é un santo e tamén ten responsabilidade, desde logo que si, pero a guerra é un proxecto da OTAN.
